ERHÜRMAN: BAŞ BAŞA YAKLAŞIK 15 DAKİKA GEÇİRDİK, OLUMLU VE POZİTİF GEÇTİ

Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, seçildikten sonra Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ile yaptığı ilk görüşme sonrası konuştu. Erhürman, karşılıklı görüş alışverişi yapılmadığını, kendisinin 10 maddelik bir öneri paketi sunduğunu belirtti

Erhürman: Baş başa yaklaşık 15 dakika geçirdik

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve BM Barış Gücü (UNFICYP) Misyon Şefi Khassim Diagne‘nin ara bölgedeki konutunda yaklaşık 1 saat 15 dakika süren görüşme sonrası, Cumhurbaşkanlığı’nda basın açıklaması yapan Erhürman şöyle konuştu;

“Bugün BM gözetiminde ilk görüşmemizi yaptık. Müsteşarımız Mehmet Dana ile birlikteydim. Hristodulidis de yardımcısı ile geldi. BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Kişisel Elçisi Sayın Maria Angela Holguin de sonradan katıldı. Baş başa yaklaşık 15 dakika geçirdik.

Genel olarak atmosferin olumlu olduğunu söyleyebilirim. İki tarafın kendi düşüncelerini aktarması şeklinde geçti, görüş alışverişi yapmayı ilk toplantı için doğru bulmadık.

Çünkü Holguin 5 Aralık’ta benimle, 6 Aralık’ta da Hristodulidis ile görüşecek, sonrasında da 3’lü görüşme olacak.

Ancak temsilcilerimiz bir araya gelecekler. Biz de Hristodulidis ile ‘gerekirse 5 Aralık’tan önce de görüşebiliriz’ dedik ancak telefon aracılığıyla da sürekli iletişimde olma kararı aldık.

Daha önce de dediğim gibi; şu an itibariyla adada bir çözüm atmosferi yok ve bunu yaratmak için ortaya bir çaba koymamız gerekiyor.

5. Cumhurbaşkan Ersin Tatar ıve Hristodulidis‘in Cenevre ve New York görüştüğü konuların masada olduğunu ve orada kalınan yerden devam edeceğimizi söyledik.

Özellikle öngörülen yeni bir 5+1 toplantısına gitmeden önce ve mümkünse Holguin gelmeden önce en azından belli başlı konularda bazı uzlaşmalar sağlanabilirse; faydalı olacağını, pozitif atmosfer yaratacağını söyledik.

Yeni geçiş noktalarının açılması ve ara bölgedeki güneş enerji panelinin devreye sokulması meselelerinin de öncelikli meseleler olduğunu söyledik.

Özellikle çözüm atmosferinin oluşması noktasında 10 maddelik bir öneri paketi dile getirdik.

Bunlardan birincisi; karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık hakkı meselesi ve karma evlilik eşlerinin güneyde araç ehliyetlerini kullanabilmesi ve burada doğan çocuklarımızın güneye geçebilmesi meselesiydi.

İkincisi, özellikle Metehan’daki geçişlerle ilgili talebimizi ilettik; kabinlerin sayısının 3’e çıkarılmasını ve sürekli görevli bulundurulmasını talep ettik.

Geçilerin kolaylaştırılması noktasında ayrıca; Bostancı ve Derinya‘da da seyrüsefer çıkarılması olanağının tanınmasını talep ettik.

Üçüncü olarak; Hatırlayacaksınız, kısa süre önce Gençlik Teknik Komitesi hayata geçirilmişti, Ürdün’de de Holguin‘in katılımıyla 3 günlük toplantılar gerçekleştirmişlerdi. Orada da gündeme gelmişti; 14 yaştan küçük çocuklardan oluşan takımların karşılıklı dostluk maçları yapmasının pozitif atmosfere katkı sağlayacağını söyledik.

Dördüncü olarak; Kayıp Şahışlar Komitesi (KŞK) ile ilgili olarak Avrupa Parlamentosu’nda gündeme gelen konuların ve bayrak yakma eylemlerinin son derece talihsiz olduğunu söyleyerek, iki liderin bu dönemde KŞK’ya ortak ziyaret yapılması yine bu atmosferin oluşması açısından olumlu olacaktır dedik. Ayrıca Avrupa Parlamentosu’ndaki bu girişimin (Sadece Kıbrıslırum kayıplar adına anıt yapılması) durdurulması konusunda iki lidere de görev ve sorumluluklar düştüğünü söyledik.

Beşinci olarak; mülkiyetle ilgili olarak gerçekleştirilen tutuklama ve yargılamaların süreci zehirlediğini aktardık. Bu konuda çalışılması gerektiğini vurguladık.

Altıncı olarak; Yeşil Hat Tüzüğü ticaretiyle ilgili bürokratik sıkıntılardan bahsettik. Ki, bu durumun ticaret hacminde de düşüş yarattığını söyledik.

Yedinci olarak; Hellim ile ilgiliydi. Üreticilerin Euro Veritas ile yapılacak imzayı beklediğini söyledik.

Sekizinci olarak; 2017 Crans Montana’dan hemen sonra kurulan AB Ad-hoc komitesi (Kıbrıs Türk tarafının AB ile uyumu için çalışan komite), Anastasiadis girişimiyle ortadan kaldırılmıştı. Bu komitenin tekrar kurulmasının yararlı olacağını söyledik.

Dokuzuncu olarak; Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum güvenlik kuvvetleri arasında bir iletişim kanalı kurulmasını önerdik. Zaman zaman ara bölge ve sınırlarda yaşanan sıkıntılara zamanlı şekilde çözüm üretmek açısından faydalı olacağını söyledik.

Onuncu olarak da; kısa bir süre sonra Metehan’da ara bölgede, bir kısmının Kıbrıs Türk müteahhitlerince, bir kısmının da Kıbrıs Rum müteaahhitlerince yapılacak olan yol genişletme çalışması var. Bu sürecin başlangıcında iki lider olarak orada bulunmamızın da olumlu bir atmosfere katkı olacağı teklifinde bulunduk.

Elbette her şey bunlardan ibaret değil ancak ilk görüşme açısından bizim sunduklarımız bunlardı.

4 maddelik metodolojik önerilerimizi de BM yetkilileri önünde de sunmuş olduk.

BM tarafından açıklanan ortak metin, aşağı yukarı benim söylediklerimi söylüyor. Temsilcilerimiz sıklıkla bir araya gelecekler. Bu görüşlerimizin sonuca ulaşmasını sağlamak için. Bu görüşmeler ihtiyaç doğurursa, Hristodulidis ile biz de bir araya geleceğiz.

Kendisi özellikle; 1 Ocak 2026’dan itibaren AB dönem başkanlığını alıyor güney. O dönemde de en önemli meselenin kendisi için Kıbrıs sorunu olacağını ve bu dönemin bir mazeret olarak kullanılamayacağını söyledi. Bu da bizim için olumluydu.

İlk toplantı açısından olumlu bir hava ve pozitif bir atmosferde geçtiğini söyleyebilirim.

Çünkü biz olası bir 5+1’e elimiz boş gitmek istemiyoruz. Geçen sefer ki gibi büyük bir toplantı yapılıp hiçbir sonuç elde edilmeden geri dönmek istemiyoruz. Bunu da açık şekilde muhataplarımıza ilettik.

Birbirimizin görüşlerine geri bildirim vermedik. Çünkü kısa bir toplantı idi. İlk kez beyan edilen şeylerin hemen tartışılması da doğru değildir.